Ngân hàng đau đầu với bài toán lợi nhuận

Tăng trưởng tín dụng chậm trong bối cảnh kinh tế khó khăn là thách thức lớn cho khối ngân hàng trong việc đạt kế hoạch lợi nhuận của năm nay, mặc dù các ngân hàng thương mại, đặc biệt là các ngân hàng nhỏ và vừa, chỉ đưa ra mục tiêu lợi nhuận thấp hơn trước.

Cho vay khó khăn là nguyên nhân chính ảnh hưởng lợi nhuận ngân hàng năm 2013. Ảnh: Kinh Luân

Trong lúc nhu cầu vay vốn từ phía doanh nghiệp vẫn còn quá yếu, các ngân hàng thường đề cập đến việc tái cấu trúc, nâng cao năng lực quản trị, hoạt động bảo toàn vốn hơn là các mục tiêu về lợi nhuận.

Thận trọng với chỉ tiêu lợi nhuận

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng OCB, cho biết hết sáu tháng đầu năm sau khi trừ đi các khoản trích lập dự phòng, ngân hàng ông đã đạt được 50% kế hoạch lợi nhuận của năm nay do ngân hàng đã đưa ra một chỉ tiêu phù hợp với sức mình. Thêm vào đó, năm nay OCB không đặt trọng tâm vào hiệu quả kinh doanh mà muốn tập trung chuyển đổi sang một ngân hàng bán lẻ cũng như củng cố, nâng cao năng lực hoạt động của ngân hàng.

Ông Tùng cho rằng khả năng hoàn thành kế hoạch lợi nhuận đề ra từ đầu năm là điều có thể.

Trong năm 2012, OCB có lợi nhuận trước thuế là 304 tỉ đồng, chỉ đạt 57,4% so với kế hoạch. Do vậy, trong năm 2013, OCB đã đặt mục tiêu khá khiêm tốn ở mức 320 tỉ đồng trước thuế và trích lập dự phòng, chỉ cao hơn 5,3% so với năm ngoái.

Các ngân hàng khác mà Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online tiếp xúc như SeABank, Ngân hàng An Bình (ABBank)... đều xác định rằng năm 2013 sẽ là một năm củng cố hoạt động, nâng cao năng lực quản trị, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường, đảm bảo kinh doanh an toàn - hiệu quả hơn là mục tiêu kinh doanh hiệu quả về doanh thu mặc dù đây cũng là một mục tiêu cần phấn đấu đạt được.

Năm 2012, ABBank đạt lợi nhuận 528 tỉ đồng trước thuế, tăng so với mức 400 tỉ đồng của năm 2011 nhưng chỉ đạt 66% so với kế hoạch năm đó. Năm nay, ngân hàng đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế là 650 tỉ đồng, cao hơn 32% so với năm 2012, đồng thời các kế hoạch 2013 được nhắc đến trong báo cáo thường niên của ABBank chủ yếu là tái cấu trúc hoạt động ngân hàng, nâng cao năng lực quản trị, và đảm bảo hoạt động an toàn.

Trong khi đó, SeABank đạt lợi nhuận trước thuế năm 2012 là 69 tỉ đồng do lỗ trong hoạt động đầu tư chứng khoán và ngoại hối. Trong năm nay, ngân hàng này đặt mục tiêu 216 tỉ đồng lợi nhuận trước thuế.

Tuy nhiên, lợi nhuận sẽ là vấn đề đau đầu của các ngân hàng khi hết nửa đầu năm 2013, các số liệu vĩ mô công bố cho thấy một bức tranh không mấy sáng sủa đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm nay, và điều này chắc chắn cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng vốn là kênh trung gian giúp luân chuyển dòng vốn trong nền kinh tế.

Băn khoăn về số liệu kinh tế

Mặc dù tin tưởng rằng ngân hàng mình sẽ đạt kế hoạch lợi nhuận đề ra, tổng giám đốc một ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam lại tỏ ra khá băn khoăn khi nhìn vào số liệu tăng trưởng kinh tế. “Tăng trưởng kinh tế sáu tháng đầu năm chỉ đạt 4,9% (thấp hơn mức 4,93% cùng kỳ năm ngoái), tôi nghĩ mục tiêu 5,5% trong năm nay sẽ là một thách thức”, ông nói.

Các chỉ số khác đều chưa cho thấy rõ bức tranh sáng của nền kinh tế. Theo Tổng Cục thống kê, sản xuất vẫn chưa phục hồi khi chỉ số sản xuất công nghiệp chỉ tăng 5,2% trong sáu tháng đầu năm, thấp hơn nhiều so với mức 6,1% cùng kỳ năm ngoái, và càng thấp hơn so với mức tăng 9,7% của cùng kỳ năm 2011 và mức tăng 8,9% của cùng kỳ năm 2010. Cầu tiêu dùng vẫn yếu khi tổng mức bán lẻ sau khi trừ đi yếu tố tăng giá chỉ tăng 4,9% trong khi năm ngoái tăng 6,7%.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (Purchasing Managers’ Index - PMI) tháng 5 và 6 do HSBC công bố đã liên tục giảm và nằm dưới ngưỡng trung bình 50 điểm trong ba tháng liên tiếp.

Không chỉ Việt Nam mà các thị trường mới nổi khác đều lâm vào tình trạng tương tự. Chỉ số phát triển kinh tế tại các thị trường mới nổi (Emerging Markets Index – EMI) của ngân hàng HSBC - một chỉ số công bố hàng tháng trích xuất từ khảo sát chỉ số nhà quản trị mua hàng (Purchasing Managers Index PMI) – trong tháng 6 đã giảm xuống mức 50,6 điểm, thể hiện sản lượng ở các thị trường mới nổi toàn cầu chỉ tăng nhẹ. Kết quả chỉ số EMI mới nhất là mức thấp nhất trong vòng bốn năm qua và thể hiện mức tăng sản lượng yếu nhất ở các thị trường mới nổi (trong đó có Việt Nam) từ tháng 5-2009. Trong khi đó, chỉ số sản lượng tương lai ở các thị trường mới nổi HSBC (HSBC Emerging Markets Future Output Index) - một chỉ số mới, khảo sát kỳ vọng của các doanh nghiệp trong khoảng thời gian 12 tháng- trong tháng 6 cũng ở mức yếu nhất trong quá trình 15 tháng thu thập số liệu. Chỉ số này phản ánh niềm tin vào hoạt động sản xuất và dịch vụ đều yếu hơn, đặc biệt ở châu Á, Nga, và Trung Đông.

Điều này cho thấy doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, đơn hàng xuất khẩu vẫn giảm báo hiệu nhu cầu vay vốn ngân hàng sẽ khó cải thiện trong những tháng tới. Những con số trên cũng là thách thức với lợi nhuận của các ngân hàng trong năm nay khi các ngân hàng Việt Nam phụ thuộc khá lớn vào hoạt động cho vay.

Cuối tháng 5-2013, theo Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống chỉ đạt gần 3% trong khi huy động vốn đạt 7%. Việc dư thừa vốn đã buộc các ngân hàng phải đầu tư vào kênh trái phiếu chính phủ cũng như ngoại hối để tăng thu nhập cho mình.

Đánh giá về khả năng hoàn thành lợi nhuận của các ngân hàng trong năm nay, phòng phân tích của Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng không giống như năm 2012, hầu hết các ngân hàng đặt kế hoạch khá thận trọng trong năm 2013. Việc hoàn thành chỉ tiêu phụ thuộc vào từng ngân hàng riêng lẻ, một số ngân hàng có được nguồn vốn từ phát hành thêm, có thể gia tăng nguồn lực cho hoạt động tín dụng và đạt được kế hoạch về lợi nhuận. Tuy nhiên, công ty này cho rằng cần chú ý có khả năng tại một số ngân hàng việc cơ cấu nợ (lãi vay quá hạn trở thành nợ gốc) sẽ khiến tăng trưởng tín dụng bị thổi phồng và lợi nhuận không có dòng tiền thực phát sinh.

Chính phủ đang thực hiện nhiều giải pháp để kích thích tăng trưởng tín dụng như gói tín dụng 30.000 tỉ đồng dành cho bất động sản, giảm tiếp trần lãi suất… nhưng theo VDSC sẽ không có tác dụng trong ngắn hạn, và lợi nhuận cũng như những tồn tại khác trong ngành ngân hàng vẫn sẽ chưa được cải thiện trong năm nay.

Vietbao.vn (Theo TBKTSG)